Nieuws

Van 9 tot 13 juni kwamen in het Zuid-Franse Nice meer dan 14.000 deelnemers, waaronder 75 staatshoofden en regeringsleiders, uit 175 landen samen voor de derde VN-Oceaanconferentie (#UNOC3). Ze hadden één doel: de toekomst van onze oceaan veiligstellen. Vlaanderen en VLIZ waren op de afspraak met een sterke delegatie, en een pak expertise op het vlak van mariene wetenschap, innovatie en kustbeleid. Op de eerste dag van de Oceaanconferentie ratificeerde België officieel het historische BBNJ-akkoord (Biodiversity Beyond National Jurisdiction). Dit nieuwe "oceaanverdrag" beschermt de biodiversiteit op volle zee – buiten nationale grenzen – en is een grote stap vooruit voor internationaal oceaanbeheer.

Het belang van marien onderzoek en innovatie is groter dan ooit tevoren, aangedreven door de sleutelrol die de oceaan inneemt bij het aanpakken van grote maatschappelijke uitdagingen. Het Belgische mariene onderzoeks- en innovatielandschap neemt dan ook een steeds prominentere rol in met hoogstaand, internationaal-georiënteerd onderzoek op het raakvlak tussen mens, milieu en economie.

Vlaanderen heeft internationaal gezien een sterk en divers gamma aan mariene en maritieme bedrijven en onderzoeksinstellingen. De brochure "Gearing up our blue knowledge" vormt een overzicht en staalkaart van ons kennen en kunnen. Het is een gemeenschappelijk product van het Vlaams Instituut voor de Zee, de Blauwe Cluster en het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie, uitgebracht in het kader van het door de Verenigde Naties uitgeroepen Decennium van de Oceaanwetenschappen (2021-2030).

Ben jij van dichtbij of ver betrokken bij de Blauwe Economie in de Noordzee en/of de Baltische Zee? Ben je actief in een bedrijf of in financing, werkzaam bij de overheid of in de wetenschap? Iedereen welkom op de Mission Arena in Göteborg (Zweden)! Binnen het EU project BlueMissionBANOS wil men met dit grootse evenement van 14 tot en met 16 november alle stakeholders inspireren, betrekken en ondersteunen in het koolstofneutraal en circulair maken van de Blauwe Economie tegen 2030 – in lijn met de doelstellingen van de EU Mission Ocean.

ILVO en VLIZ gaan, samen met lokale spelers in de Vlaamse visserij, een nauwe samenwerking aan in het kader van het ‘Brexit Adjustment Reserve’ (BAR). Brexit heeft immers ingrijpende gevolgen voor de Vlaamse vissersvloot. Vooral de kleinere vaartuigen met beperkte uitwijkmogelijkheden, zijn sterk benadeeld en zoeken een duurzame uitweg voor de toekomst. Het samenwerkingsproject gaat na waar kansen liggen voor het ontwikkelen van nieuwe economische dragers en hoe de veerkracht voor de kleinschalige en duurzame Vlaamse nichevisserij te versterken.

In samenwerking met een internationaal team van wetenschappers voerde het VLIZ de voorbije weken voor het eerst een onderzoekmissie uit waarbij het tegelijkertijd de onderwaterrobot AUV Barabas en de glider Yoko inzette vanop het Spaanse onderzoeksschip García del Cid. Doel van deze multi-robotmissie was om de geologie en fysische oceanografie van onderzeese ravijnen te bestuderen in de Middellandse Zee. De drie platformen werkten voor het eerst complementair samen en verwierven inzichten in de vorming en de voortplanting van zogenaamd “dens water”; een fenomeen dat een belangrijk impact heeft op de diversiteit in de ravijnen. De resultaten van deze missie zullen onder andere bijdragen aan de overgang naar een duurzamere visserij en verder onderzoek naar de impact van klimaatverandering

Afgelopen week vonden in New York de allerlaatste onderhandelingen plaats die als doel hebben een internationaal verdrag aan te nemen voor de bescherming van de biodiversiteit op hoge zee. De overeenkomst, gekend als de 'Treaty of the High Seas', werd bereikt na 17 jaar van intense discussies en onderhandelingen bij de Verenigde Naties. België speelde een actieve rol in het uitwerken en finaliseren van dit verdrag. Het zal nu onder andere mogelijk worden om natuurgebieden op volle zee – buiten de territoriale wateren – te creëren.

Op 13 februari 2023 opende een eerste cofund-oproep voor projectfinanciering in kader van het nieuwe Horizon Europe SBEP-partnerschap, dat zich richt op de ontwikkeling van een klimaatneutrale, duurzame, productieve en competitieve ‘Blauwe Economie’. De deadline voor het indienen van een pre-proposal is 14 april.

De nieuwste beleidsinformerende nota van het VLIZ belicht het concept van koolstofboekhouding of ‘carbon accounting’ binnen de mariene context. Wat zijn de voornaamste uitdagingen en opportuniteiten? Wat is het mogelijke klimatologisch belang van sedimentgebonden organisch koolstof in ondiepe zeeën, zoals de Noordzee? Welke rol kan het Oceans Netwerk van het Integrated Carbon Observation System (ICOS) spelen in het stimuleren van werkbare en betrouwbare praktijken voor mariene koolstofboekhouding? Je leest het allemaal in deze publicatie, downloadbaar via de VLIZ-website.

België telt momenteel 136 mariene onderzoeksgroepen. Dit is een aanzienlijke stijging – van meer dan 10% – vergeleken met een jaar eerder. Belgische mariene wetenschappers blijven van veel verschillende markten thuis, getuige de 23 verschillende onderzoeksdisciplines waarin ze actief zijn. Onze mariene onderzoekers publiceren steeds meer in open access tijdschriften en maken hun onderzoek daarmee toegankelijker. Er wordt ook steeds meer internationaler gewerkt en samengewerkt, waarbij de geografische scope van het onderzoek veel verder reikt dan de Zuidelijke Noordzee en aanpalende estuaria.

Reuzenhoge tsunami’s en monstergolven op zee spreken al millenia lang tot de verbeelding van de mens. Dat dergelijke golven soms de harde realiteit vormen, wordt pijnlijk uit nieuwsberichten: grote vrachtsschepen die door toedoen van monstergolven in twee breken, verwoestende tsunami’s die in luttele seconden ganse kustgebieden verwoesten ... In een nieuwe beleidsinformerende nota van het VLIZ wordt gekeken in welke mate dit soort potentieel verwoestende golven – zoals tsunami’s – kunnen voorkomen in de zuidelijke Noordzee.

Op woensdag 5 oktober neemt de tweede LifeWatch Biodiversity Day plaats voor wetenschappers, burgers, beleidsmakers en industrie. Dit jaar ontdek je de nieuwste innovaties in biotoop- en habitatkartering voor biodiversiteits- en ecosysteemonderzoek.

Van 27 juni  tot 1 juli loopt in Lissabon de Oceaanconferentie van de Verenigde Naties. Deze voornaamste oceaanconferenties hoopt de ontwikkeling van wetenschap en innovatieve oplossingen voor de mondiale bedreigingen van de oceaan een duwtje in de rug te geven. De Vlaamse mariene onderzoeksgemeenschap neemt ook deel en is vertegenwoordigd door het VLIZ.

Stakeholder Engagement: dat is het thema waarrond dit jaar de Blue Economy Science Summit – op woensdag 18 mei georganiseerd door VLIZ en De Blauwe Cluster – de mariene wetenschap en industrie samenbrengt. Naast interessante keynotes, toelichtingen en gesprekken, voorzien we een uitgebreide innovatiemarkt waar je een waaier aan mariene onderzoeks- en innovatieprojecten leert kennen en is er ruime mogelijkheid tot netwerken. Bezoek tijdens ons live event diverse standen en ga in gesprek met de projectpartners.

Het VLIZ-jaarboek 2021 geeft een overzicht van de hoogtepunten en blikt terug op de werking van het instituut ten dienste van het zeewetenschappelijk onderzoek, beleidsverantwoordelijken, de industrie, educatoren, en het brede publiek in 2021. Via performantie-indicatoren (KPI’s), heel wat cijfermateriaal, en verschillende oplijstingen tracht het VLIZ zo transparant als mogelijk te zijn over de algehele werking.

Oostende (2022.03.02) – Honderden jonge zeeonderzoekers kregen tijdens de VLIZ Marine Science Day (2 maart 2022) een ambitieus toekomst­beeld voorgespiegeld. Met het toenemend belang van de zee voor onze maatschappij – onder meer in het kader van de Blauwe Economie – wordt excellent marien onderzoek meer dan ooit belangrijk. Minister Crevits roept op om onze groeiende kennis nog meer om te zetten in een verantwoord en duurzaam gebruik van de zee en rekent daarvoor op inspanningen van iedereen.

Het VLIZ rapporteert jaarlijks over de huidige stand van het marien onderzoek in Vlaanderen en België in de vorm van een beleidsinformerende nota en houdt zo de vinger aan de pols van dit dynamische onderzoeksveld. Het meest recente rapport brengt onder meer de onderzoekscapaciteit, alsook de wetenschappelijke output in kaart voor het jaar 2020, en gaat dieper in op internationale samenwerkingsverbanden, de geografische focus van het onderzoek en het gebruik van onderzoeksschepen.

Binnen het kader van een economische missie van Vlaams minister-president Jan Jambon in Noord-Spanje, heeft VLIZ een samenwerkingsakkoord afgesloten met het Baskische mariene onderzoeks- en technologiecentrum AZTI.

Om het klimaatmitigatiepotentieel van de oceaan, zeeën en estuaria te beoordelen, zowel wereldwijd als lokaal, organiseren EMBRC België en het Instituut voor Landbouw, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) op 16 december 2021 een symposium over mariene koolstofopslag.