Engelstalige titel: Integrated Risk Assessment and Monitoring of micropollutants in the Belgian coastal zone
Overkoepelend project: Wetenschap voor een duurzame ontwikkeling, meer
Identifier financieringsorganisatie: SD/NS/02A (Other contract id)
Acroniem: INRAM
Periode: December 2006 tot Januari 2011
Status: Afgelopen
|
|
- Universiteit Gent; Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen; Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie; Laboratorium voor Milieutoxicologie en aquatische ecologie; Onderzoeksgroep voor Milieutoxicologie (ECOTOX), meer, coördinator
- Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), meer, partner
- Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen; Departement Beheer van het Mariene Ecosysteem; Beheerseenheid Mathematisch Model Noordzee en Schelde-estuarium; Oostende (BMM), meer, partner
- Universiteit Gent; Faculteit Wetenschappen; Vakgroep Biologie; Onderzoeksgroep Mariene Biologie (MARBIOL), meer, partner
- Universiteit Gent; Faculteit Diergeneeskunde; Vakgroep Veterinaire Volksgezondheid & Voedselveiligheid; Laboratorium voor Chemische Analyse (LCA), meer, partner
- European Centre for Risk Assessment bvba (EURAS), meer, partner
- Federaal Wetenschapsbeleid (BELSPO), meer, financier
|
Context
Mariene ecosystemen, een fundamentele component van de biosfeer, ontvangen polluenten via rivieren, directe lozingen evenals via atmosferische depositie. Zodoende zijn mariene ecosystemen de ultieme eindbestemming voor een cocktail van chemicaliën die mogelijk een effect hebben op de organismen die in deze ecosystemen leven. Slechts weinig is geweten over de transfer van deze stoffen naar en hun effecten op de verschillende componenten van het kust-/mariene ecosysteem. Dit bemoeilijkt een wetenschappelijk verantwoorde risico-evaluatie en/of afleiding van milieukwaliteitscriteria voor deze stoffen. In het kader van toekomstgerichte beleidsmaatregelen op nationaal en Europees niveau, is er zodoende dringende nood aan een geïntegreerde en gerichte aanpak om de impact van polluenten op de gezondheid van het mariene milieu in te schatten.
Beschrijving van het project
Doelstellingen
De voornaamste doelstellingen van INRAM zijn:
- analyse en bepaling van de milieuconcentraties van gekende prioritaire en nieuwe polluenten en hun transfer naar kustwateren;
- ontwikkeling en toepassing van een unieke combinatie van vernieuwende ecotoxicologische en chemische technieken in het veld en het laboratorium om zowel de effecten van deze stoffen als hun transfer via de voedselketen te bestuderen;
- evaluatie van de relatie tussen het lokaal voorkomen van de stoffen, de gezondheid van het ecosysteem en potentiële effecten op de menselijke gezondheid door gebruik van consumptie-organismen als test-/monitorsoort;
- ontwikkeling en evaluatie van een kaderwerk en toolbox voor de monitoring van de chemische antropogene druk op kust ecosystemen en commerciële mariene producten.
Methodologie
Het voorgestelde project kan onderverdeeld worden in 5 verschillende onderzoeksstappen:
Taak I: Blootstellingsevaluatie – identificatie, kwantificatie en geografische distributie van micropolluenten in de Belgische kustwateren
Om het voorkomen van de geselecteerde stoffen langs de Belgische kust te bepalen, zullen 9 staalnamestations geselecteerd worden waarvan 3 op minstens 5 km van de kust (controles). Negen stations in de 3 Belgische havens en het Schelde estuarium zullen bemonsterd worden om de bijdrage van de havens en de Schelde aan de pollutie van de Belgische kust in te schatten. Bij elke staalname zullen sediment, water en biota verzameld worden. Daarnaast zal het gebruik van passieve staalnamemethoden verder ontwikkeld en geëvalueerd worden.
Taak II: Effecten- en bioaccumulatiebeoordeling – koppelen van multi-contaminant blootstelling aan ecologisch relevante effecten op mariene modelsoorten.
Verschillende ecotoxicologische studies in het laboratorium en in het veld zullen uitgevoerd worden met verschillende ecologisch en/of economisch belangrijke soorten. Nieuwe analyses en eindpunten zullen gecombineerd worden met toepassing van passieve staalnamemethoden. Resultaten van experimenten met enkelvoudige oplossingen, relevante literatuur en QSARs zullen gebruikt worden om de geobserveerde effecten te verklaren. Op basis van de resultaten van de exploratiefase, zal een finale batterij van 4 analysetechnieken geselecteerd worden.
Taak III: Ecologische monitoring
Deze fase omvat de ontwikkeling en vaststelling van ecologische eindpunten om veranderingen in ecosysteem gezondheid te detecteren. Dit omvat nieuw onderzoek naar de ecologische status in het veld van de soorten gebruikt in de laboratorium, bovenop de conventionele monitoring en evaluatie van de ecologische status van de Belgische kustwateren.
Taak IV: Risico-evaluatie
Toepassing van risico-evaluatie technieken zal toelaten de impact van de stoffen op het mariene ecosysteem in te schatten. Aan de hand van metingen van bio-accumulatie en biomagnificatie zullen de potentiële effecten van de gedetecteerde polluenten op de mens en de lokale visdiefpopulaties ingeschat worden.
Taak V: Ontwikkeling van management tools
In deze fase zullen geïntegreerde risico-evaluatie procedures voor routine evaluatie van de impact van de polluenten op de gezondheid van mens en milieu, ontwikkeld worden.
Interactie tussen de verschillende partners
Binnen het project streven alle partners naar een nauwe samenwerking voor de voornaamste taken. Elke taak heeft een leider en 1 of meerdere partners die verantwoordelijk zijn voor het onderzoek.
Algemene coördinatie zal gebeuren door UG-LMAE, die ook de centrale link zal zijn tussen het project en de buitenwereld. BMM en VLIZ zijn verantwoordelijk voor de staalnames en zullen boottijd voorzien op hun onderzoeksschepen. BMM, UG-LCA en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) zullen samenwerken voor de chemische analyses. De ecologische monitoring zal gecoördineerd worden door UG-LMB in samenwerking met UG-LMAE. De in situ tests, laboratorium studies en de geïntegreerde risico-evaluatie zijn de verantwoordelijkheid van UG-LMAE, in samenwerking met EURAS voor deze laatste taak. Verzameling en opslag van de data zal gebeuren door VLIZ, die eveneens instaat voor het rapporteren van de data aan IDOD. Finale integratie van het project, welk de uitvoer van de geïntegreerde risico-evaluatie en de ontwikkeling van evaluatie/monitoringsprocedures omvat, zal gebeuren door EURAS in samenwerking met UG-LMAE.
Verwachte resultaten en/of producten
Het eindresultaat van INRAM zal in hoofdzaak de ontwikkeling en toepassing zijn van een nieuwe benadering voor geïntegreerde monitoring van de gezondheidstoestand van het kust-/mariene ecosysteem. Deze benadering zal mogelijk een standaard methode worden voor mariene monitoring en beoordeling. Het project zal eveneens datasets met concentratiegegevens over prioritaire stoffen aanleveren, die beschikbaar zullen gemaakt worden op nationaal en internationaal niveau. De resultaten zullen overdraagbaar zijn naar andere disciplines zoals ecotoxicologie, mariene modellering etc. |
- Rappé, K.; Vincx, M. (2008). Blue mussels and Pacific oysters in Belgian coastal harbours as test organisms for environmental stress, in: Mees, J. et al. (Ed.) VLIZ Young Scientists' Day, Brugge, Belgium, 29 February 2008: book of abstracts. VLIZ Special Publication, 40: pp. 62, meer
- Rappé, K.; Vincx, M. (2008). Blue mussels and Pacific oysters in Belgian coastal harbours as test organisms for environmental stress. Universiteit Gent: Gent. 1 poster pp., meer
- Claessens, M.; Rappé, K.; Monteyne, E.; Wille, K.; Noppe, H.; Vincx, M.; De Brabander, H.; Roose, P.; Mees, J.; Janssen, C. (2008). INRAM - Integrated Risk Assessment and Monitoring of micropollutants in the Belgian coastal zone. Universiteit Gent: Gent. 1 poster pp., meer
- Claessens, M.; Rappé, K.; Monteyne, E.; Wille, K.; Noppe, H.; Vincx, M.; De Brabander, H.; Roose, P.; Mees, J.; Janssen, C. (2008). INRAM - Integrated Risk Assessment and Monitoring of micropollutants in the Belgian coastal zone, in: Mees, J. et al. (Ed.) VLIZ Young Scientists' Day, Brugge, Belgium, 29 February 2008: book of abstracts. VLIZ Special Publication, 40: pp. 37, meer
- Wille, K.; Noppe, H.; Verheyden, K.; Vandenbussche, J.; De Brabander, H.F. (2008). Occurrence of pharmaceuticals in environmental samples: a multi-analyte approach, in: Mees, J. et al. (Ed.) VLIZ Young Scientists' Day, Brugge, Belgium, 29 February 2008: book of abstracts. VLIZ Special Publication, 40: pp. 74, meer
- Claessens, M.; Monteyne, E.; Roose, P.; Janssen, C.R. (2008). The use of integrated passive samplers as a source of contaminant mixtures in ecotoxicological laboratory experiments. Universiteit Gent: Gent. 1 poster pp., meer
- Claessens, M.; Monteyne, E.; Roose, P.; Janssen, C.R. (2008). The use of integrative passive samplers as a source of contaminant mixtures in ecotoxicological laboratory experiments, in: Mees, J. et al. (Ed.) VLIZ Young Scientists' Day, Brugge, Belgium, 29 February 2008: book of abstracts. VLIZ Special Publication, 40: pp. 36, meer
- Wille, K.; Noppe, H.; Verheyden, K.; Vanden Bussche, J.; De Wulf, E.; Van Caeter, P.; Janssen, C.R.; De Brabander, H.F.; Vanhaecke, L. (2010). Validation and application of an LC-MS/MS method for the simultaneous quantification of 13 pharmaceuticals in seawater. Anal. Bioanal. Chem. 397(5): 1797-1808. dx.doi.org/10.1007/s00216-010-3702-z, meer
|
|
